In het kader van het jubeljaar 2009 wordt er weer heel veel geschreven over de herkomst van de naam Tilburg en het stadslogo met de ‘T’ en het oudere met de drie torentjes. Nu reken ik hier voorgoed af met sommige misverstanden.
In de vroege middeleeuwen werd er her en der in Brabant geen germaanse taal gesproken, maar een soort restant van de Keltische en Latijnse talen van de oorspronkelijke bewoners en de Romeinse bezetters.
Dat verklaart bijvoorbeeld de naam van het plaatsje Doeveren bij het Oude Maasje (aan het water): vergelijk met het Engelse (Keltische) Dover.
En Waalwijk: Waalwjk ligt immers helemaal niet aan de Waal. De bewoners van deze plaats werden Walen genoemd omdat ze een onverstaanbare taal spraken voor de germaanse nieuwkomers zoals de Franken (vergelijk met koeterwaals). Vergelijk ook met WALLONie of het zwitsers kanton Wallis. Of met Wales bij Engeland waar nu nog steeds het Keltische welsh wordt gesproken in plaats van het germaanse Engels!!
In Nederland liggen vele plassen achter de dijken die herinneren aan dijkdoorbraken. Op die plekken ontstonden draaikolken waardoor die plassen zeer diep konden zijn. Ze werden wiel, waal of weel genoemd. Ook in Midden-Brabant liggen er nog. Alleen hier heten ze in het plaatselijke dialect ‘wiel’ en niet ‘waal’. Dus dat is dus NIET de verklaring van de naam Waalwijk. Overeind blijft dus de eerste verklaring.
Het is dus zeer warschijnlijk dat de naam Tilburg zich niet laat herleiden naar het Frankische woord voor ‘ontginnen’: er werd hier in de zevende eeuw niet veel ontgonnen op de scheiding zandgronden-nattere gronden waar linden juist zo goed gedijen. Nee, het woordje Til laat zich veel eerder herleiden naar Til voor linde. Een woord dat uit het Latijn geadopteerd is door de Keltische bewoners.
Immers ook het plaatsje Doeveren wordt nu nog steeds uitgesproken als ‘dovere’ (zoals Dover in Engeland dus). (wordt al sinds 1136 genoemd!!)
Reacties
3 reacties op “In Tilburg sprak men koeterwaals”
Dank je voor je heldere uitleg. Daar zat geen woord koeterwaals bij!!
Jij gaat zelfs het Keltisch erbij halen! Dat kan natuurlijk echt niet! In het Keltisch heb je het woord 'teile' of 'teilje' en dat betekent niet 'modern', 'ontginning' of 'industriestad', maar lindeboom!
Al die talen….dit verhaal en de verklaring kende ik nog niet…het deed me meteen denken aan Babel!
(En soms verstaan we elkaar in Tilburg nog steeds niet!) 😉