Geplaatst

Over kappen en branden

Miljoenen bomen werden er de afgelopen weken gekapt, de zogenaamde ‘kerstbomen’. Dat vinden we gezellig die dennenbomen binnen. Alhoewel ‘dennenbomen’?; We kennen wel het liedje met "‘O dennenboom, o dennenboom, wat zijn je takken wonderschoon.’ Maar dat is dus helemaal fout! De oorspronkelijke kerstboom was en is geen dennenboom, maar een spar. Om precies te zijn, de Fijnspar die vroeger als ‘Tannenbaum’ uit het bos werd gehaald om rond de kerst voor de kerk (en al snel ook in de kerk en de huizen) te worden opgesteld. Dit gebruik stamt uit Duitsland. De kaarsjes die erin werden bevestigd, hebben wat branden op hun geweten! Gelukkig wordt er nu bijna niet meer met echte kaarsjes in de kerstbomen gewerkt. De elektrische lampjes van nu zijn minstens zo mooi, maar stukken veiliger. Vreugdevuren na oud en nieuw waarbij we de kerstbomen in een grote berg opstoken, zijn nog steeds immens populair! En niemand die er een traan om laat bij de vernietiging van die miljoenen bomen!

Hoe anders zijn de emoties bij de teloorgang van onze boom-iconen. We kennen natuurlijk allemaal het verzet tegen de kap van de lindeboom op de Heuvel in 1994. De kap die volgens het bestuur noodzakelijk was vanwege de herinrichting van het openbare gebied, verandering van inzicht, uniformiteit en andere drogredenen. De nieuwe Heuvel werd strak vormgegeven met een kille stalen overkapping. Na anderhalf decennium discussie is die constructie nu gelukkig verwijderd en wordt de Heuvel heringericht met ondermeer nazaten (enten/stekjes) van die oude lindeboom en ander groen. Die linde was eeuwenlang het symbool van Tilburg. Sommigen menen zelfs dat de naam van de stad herleid kan worden naar het Latijnse woord Tilia, dat dus ‘linde’ betekent.

Veel emoties waren er vorige week ook bij de kap van de Esdoorn op het pleintje De Vijfsprong in de Tilburgse binnenstad. Voorafgaan aan de kap was er tot aan de Raad van State toe geprocedeerd om deze karakteristieke beeldbepalende boom te behouden. Direct na de uitspraak van de Raad verschansten actievoerders zich in de boom. Het mocht niet baten: toen zij zich even te ruste legden, werd in het holst van de nacht de boom gekapt in opdracht van het stadsbestuur. ‘Belangrijk’ vonden de wethouders de kap want het pleintje en omgeving moesten ‘uniformiteit’ uitstralen. Uniformiteit, strakheid en kilheid dus als doel op zich.

‘Bomen’ inspireren mensen blijkbaar. En actievoeren voor het behoud daarvan blijkt  ook menselijk. Denk aan de oorlogen rond Amelisweerd In de jaren 70. Toen leidde het doortrekken van de A27 door het park tot één van de grootste confrontaties tussen de overheid en de milieubeweging. Of dichterbij huis dus de linde, de Vijfsprong, de Groene Long (in het bijzonder het Bokhamergebied en de Reitsehoevenstraat, de Heikant (Tilburg-Noord) enzovoorts.

Het is bij uitstek die uitbreidingswijk Tilburg-Noord die zo kil van achter de tekentafel met potlood en lineaal over de bestaande, vooral nog agrarische, structuren is ontworpen. Het oude lint Lijnsheike, Molenhoek en Heikant en de Stokhasselt dreigde compleet gesloopt te worden, in het kader van inderdaad uniformiteit en moderniteit. Actievoerders van diverse pluimage (van kunstenaars tot pastoor, hebben gelukkig nog een deel van de Heikant weten te behouden. Het restant is nu zelfs beschermd stadsgezicht.

Aan hen hebben we bijvoorbeeld te danken dat er bijvoorbeeld nog een rij lindebomen staat in het Brücknerpark. Linden die ooit voor de gevel stonden van de oude boerderij aan de toenmalige Lijnsheike 84. Bijna vergeten, maar het was in 1970 een actie van de kunstenaar Jan Spit, die de reconstructie omvatte van de plattegrond van de voormalige boerderij al daar in de vorm van een zandtaluud. Het was toen vooral de bedoeling lom de desolate omgeving van de nieuwbouw te esthetiseren, een bijdrage te leveren aan de vormgeving van de omgeving/mogelijk een wijkpark Het opwerpen het talud in de vorm van de simpele plattegrond van de boerderij, waarvan alleen nog de vier lindebomen en heg met pad als een reliek achter gebleven waren, werd uitgevoerd door jonge kunstenaars en krakers van de wijk Groeseind. Deze buurt moest worden gesloopt omwille van een diamantkruising, die als toegang ging dienen naar de nieuwe wijk Stokhasselt.

De vier lindebomen werden omkaderd in de vorm van een vierkant met zwart-witte latten. Het oprichten ervan werd zelfs gefilmd door de NOS.  Mede-actievoerder Peter Jansen was een getalenteerd en overgevoelig schrijver, maar helaas nauwelijks te volgen, volgens Jan. "Zo vernietigde hij de eerste oplage van zijn eerste boek dat hij samen met de werkgroep 2000 uitgaf, omdat het niet aan zijn gemoedsrust voldeed. Zijn bezorgdheid om het milieu, mondde uit in een actie tot het verbranden van zijn lelijke eend.  Bomen en verbrandingen, horen blijkbaar bij elkaar. Toen wist hij menig kraker van Groeseind te motiveren door te gaan met hun aktie:/Tilburg totaal loss/. Het boek van Peter Jansen rust in het gemeentearchief van Tilburg samen met de foto’s van Lijnsheike."

Ik wens de lezer prettige feestdagen, een voorzichtige jaarwisseling en dito kerstfik

De LST komt met een initiatiefvoorstel om nog in 2009 het jubileumjaar in Tilburg een boek(je) te realiseren rond al deze Tilburgse verzetsacties die gingen om het behoud van symbolen en erfgoed enzovoorts. Acties tegen verkilling en uniformiteit. We willen de verhalen optekenen over hun beweegredenen, hun successen en teleurstellingen. Hierbij nodig ik andere fracties uit om mee te doen!

Alle berichten van deze auteur

Reacties

20 reacties op “Over kappen en branden”

  1. chris avatar
    chris

    Goede actie, maar welke andere fracties zouden mee kunnen doen?

  2. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    Wat een verrassing deze foto terug te zien na al die jaren. Want ik was een van die jonge kunstenaars en krakers …..die in opdracht van Jan Spit zaliger (Studio38) hier aan heb meegewerkt. Het was het eerste jaar dat ik in deze stad kwam wonen.Op de barricaden dus… het waren wilde tijden.
    Ik heb nog een prachtige prent van Jan Spit, een bouwplaat waarmee je het laatste huis van Groeseind, het huis waar ik toen woonde,in elkaar kunt vouwen. Voor het boek!!!!!

  3. sjan van rooij avatar
    sjan van rooij

    prachtig dat het groen beschermd gaat worden, we hebben het hard nodig voor een beetje verse lucht te behouden.
    ja de kerstbomen opstoken geeft geen verse lucht, gelukkig komen de meeste kerstbomen van de kwekers af.
    maar hoeveel bomen zijn er niet ontworteld voor dure woningen, neem nou de reeshof nou, dat was het meeste een en al bos.
    ook de weg van noord naar de reeshof heeft veelm bomen gekost.
    terwijl dat mischien wel over het platteland kon lopen.
    wij moeten voortaan ver gaan, om een beetje ontspanning en stilte te hebben in de natuur.
    hoe kaal was de eerste jaren de reeshof niet, nu begint het pas een beetje te groeien, dus houdt de oudere bomen zeker in eer.
    het duurt zolang voordat hij weer oud is.

  4. marjofrenk avatar
    marjofrenk

    Dezelfde partijen die zich opwerpen voor het groen willen

  5. arjen avatar
    arjen

    Stemmen voor GroenLinks? Jouw fractie zit toch al heel lang in het college Marjo!!???
    Behoud van buitengebied is een drogreden. De Reeshof waar nu 16.000 huizen staan, was vroeger buitengebied: bos, heide en vloeiveld. Dat heeft GL toch mooi vol gebouwd. Noodzakelijk, dat wel, maar je stelling valt dus om.
    Bouwen boven de Rugdijk (Kouwenhoven) tot aan de tangent is zo'n ramp niet. Dat is toch alleen maar maisveld. Bouwen rondom Peerke Donders da's wel erg… dat is een oase van rust en had zo moeten blijven! Doodzonde.
    Ik heb t in ons initatiefvoorstel overigens niet alleen over bomen, iconen en symbolen, maar ook over beschermd stadsgezicht Heikant, de Reitsehoevenstraat met zijn monumenten. Daar is allemaal strijd voor geleverd!!

  6. sjan van rooij avatar
    sjan van rooij

    vergeten jullie niet te doneren voor de voedselbank?

  7. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    'WE WILLEN TOCH NIET IN HET BUITENGEBIED BOUWEN'?

    D

  8. henk avatar
    henk

    Het boek 'Tilburg daar leeft meer dan je denkt' begint ook niet toevallig met een foto van de Bokhamer. Daar zouden na de moskee geen verdere aantastingen meer plaats vinden, de Bokhamer was tenslotte in het groenstructuurplan niet voor niets belangrijke stadsnatuur, onderdeel van de 'Groene Long'. En wat voor plan is er nu dus juist ontwikkeld! En tegelijk komt er dan nu een zogenaamd "goed groenstructuurplan"? Wie zegt dat? Er is toch geen enkele reden om iets anders te verwachten dan een plan om dit soort bouwplannen achteraf goed te praten, de weg te bereiden voor nog verdere aantsasting juist van stadsnatuur en waardevolle groene cultuurhistorie in de stad. Zo gaat dat al jaren in Tilburg. Ik heb denk ik in mijn stukjes de gehanteerde praktijken en strategie

  9. henk lubbers avatar
    henk lubbers

    @Marjo:
    "Effectiever is het om op GroenLinks te stemmen, met meer zetels hebben we meer macht!"
    GroenLinks zit nu al jarenlang in het college, dus in het 'centrum van de macht'. Gon Mevis heeft eens in het milieucaf

  10. marjofrenk avatar
    marjofrenk

    invloed is inderdaad neteer dan macht henk en zo is het ook zeker bedoeld. E

  11. henk lubbers avatar
    henk lubbers

    De PvdA ziet de bui natuurlijk hangen en begint de campagne om zoveel mogelijk meubelen te redden. Die partij kan alleen nog maar verliezen t.o.v. de vorige verkiezingen. Dat betekent dat er voor GroenLinks nog veel te winnen valt. Ik wens je succes Marjo. Op weg naar meer invloed… 😉

  12. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    BOUWEN AAN IDENTITEIT

    Afgelopen week kregen we van het Brabants Dagblad een nieuw blad in de bus. Dit blad heet BD magazine en het zal voortaan maandelijks verschijnen. Wat direct opvalt zijn de koppen in koeienletters en de grote kleurenfoto's. Naast reclame bestaat het blad voornamelijk uit smeu

  13. marjofrenk avatar
    marjofrenk

    Dank Henk.
    Je hebt inbreiden en inbreiden Hein. Wat Bredaseweg en Bokhamer betreft zijn wij ook erg kritisch (Paulus is hier erg druk mee en in de fractie hebben we uitgesproken dat we deze plannen wel ver vinden gaan). Angst voor volbouwen in het buitengebied is echt wel ree

  14. arjen avatar
    arjen

    Het zogenaamde inbreiden, is ook provinciaal en landelijk beleid en daar heeft GroenLinks nog nooit part noch deel aan gehad. Wat het Bokhamergebied en de Groene Long betreft, hebben alle fracties boter op het hoofd behalve de LST want die zit nog maar 2 jaar in de raad.
    Bouwen in het buitengebied is niet altijd verwerpelijk en soms zelfs noodzakelijk om de vitaliteit van de dorpen Udenhout en Berkel-Enschot te behouden. Overhoeken prima. Bouwen in kloostertuinen en Bokhamergebied…schandalig! En wat Wijkevoort betreft? Beetje hypocriet om daar over te beginnen als je met een Mall een duurzaam initiatief als de Groene Kamer aldaar ondermijnt!

  15. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @marjo
    De Groene Mal is inderdaad een goed instrument. Heel jammer dat in 1997 niet ook al is begonnen met een groene mal voor in de stad. Het duurt allemaal veel te lang waardoor we achter de feiten aanlopen, zoals nu weer bij de Bokhamer en de tuin van het Missiehuis.
    Wat Wijkevoort bereft: De 'BOM', de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, stelt dat we moeten gaan voor 'bigger, better, faster en more'. Het Tilburgs gemeentebestuur lijkt ook op die lijn te zitten. Het zal er dus wel op uitdraaien dat 'Wijkevoort' doorgaat. Maar zou het niet verstandiger zijn om bedrijven naar hier te halen die zich bezig houden met duurzame technieken, zoals bijvoorbeeld zonnecellen? Dit in de plaats van aan te haken bij het militaire project 'Maintenance Valley' (Joint Strike Fighter, etc).

  16. arjen avatar
    arjen

    Zeg Hein dat hele terrein waar nu die mall zou moeten komen, was ooit discussiepunt (optie: lokatie) voor het ontwikkelen van een duurzaam bedrijventerrein. Maar door een koehandeltje met de provincie (morsdood in de discussie over de Mall), moet Tilburg daar iets neerzetten waarvan de gevolgen niet te overzien zijn.

  17. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @arjen
    Het begint er al mee dat je vraagtekens kunt zetten bij de manier waarop de provincie het voormalige MOB terrein in noord heeft bestemd, via de regeling 'rood voor groen', voor nieuwbouw. In mijn ogen is het kapitaalvernietiging als het bos daar tegen de vlakte gaat. En al helemaal voor een mall, waarvan de gevolgen inderdaad niet zijn te overzien. Een mega winkelcentrum in Tilburg zal waarschijnlijk de doodsteek zijn voor veel winkeliers in de binnenstad, maar de kans is groot dat ook allerlei projecten die nodig zijn om Tilburg op een evenwichtige manier verder te ontwikkelen moeilijker of helemaal niet meer van de grond komen. Als de mall doorgaat, zullen banken er mogelijk geen brood meer in zien om daarvoor nog kredieten te verstrekken.

  18. marjofrenk avatar
    marjofrenk

    @Arjen. je haalt toch de fractie en het college voortdurend door elkaar Arjen. De fractie van Groenlinks is tegen de mall. (onze wethouder is in het college voor een haalbaarheidsonderzoek geweest, heeft erg goed beargumenteerd voor onze leden waarom hij daar -vooral vanwege de werkgelegeneheidskansen- ook echt voor is).
    Duurzame bedrijvigheid staat zeker hoog op onze aandachtslijst en als we Wijkevoort dan moeten inleveren en als bedrijventerrein moeten gaan bestemmen dan inderdaad liever voor duurzame bedrijvigheid maar daar is echt geen meerderheid voor te vinden hoor Hein.

  19. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    'WIJKEVOORT'

    Sinds de recente, forse uitbreiding van vliegbasis Gilze Rijen klagen inwoners van Tilburg over ovelast van militair vliegverkeer. Het gemeentebestuur wil nu op een steenworp afstand van het vliegveld ook nog eens bedrijven gaan concenteren die vliegtuigen van de luchtmacht onderhouden, repareren en reviseren. Dit is weer een impuls voor 'militaire bedrijvigheid' hier in de regio. Zeer waarschijnlijk zullen de inwoners van de Reeshof, maar ook de rest van Tilburg, daardoor nog meer overlast gaan ondervinden van lawaai dan nu al het geval is.

    De bedoeling is dat het geplande bedrijventerrein, 'Wijkevoort' geheten, straks ook een rol gaat spelen bij de productie van de Joint Strike Fighter, een nieuw, peperduur Amerikaans gevechtsvliegtuig. Stapje voor stapje wordt dit alles van bovenaf voorbereid onder de noemer 'Maintenance Valley' en aan Tilburg is binnen dit 'concept' een grote rol toebedeeld.

    Ik weet het: in sommige kringen kijkt men verlangend uit naar de JSF, die nog veel meer herrie maakt dan een F-16, en wordt Maintenance Valley 'het kroonjuweel' genoemd van de Brabantse economie, van groot belang voor de 'BV Nederland'. Maar nu al is Gilze Rijen de grootste militaire helihaven van Europa, met alle overlast van dien. Moet het nog groter? Met bedrijventerrein 'Wijkevoort' is het hek van de dam.

  20. sjan van rooij avatar
    sjan van rooij

    laat 1 boederij over, dan hebben we straks nog 1 boederij met zeldzaam vee.
    onze kinderen kennen nu alleen een koe en schaap van foto's of kinderboederijtje.
    van dat vlieg verkeer hebben we zeker last, tis net of ze op het dak van je huis willen landen.
    als je die gevaartes dan over ziet vliegen zo laag, beangstigd het wel, denk maar aan de bijlmer.
    het lijkt wel of burgers niks meer te vertellen hebben, het bouwt maar raak.
    dat terwijl er nog genoeg te bouwen is in de stad.
    laatst heb ik nog melding gemaakt van een los lopende ree, op de weg bij willem2 stadion.
    op zon druk verkeerspunt richting breda goirle en riel.
    gebeurt wel vaker, kreeg ik te horen bij politiebureau zuid, zijn ze de weg kwijt die beesten.
    erg he, om maar niet over de gevolgen te praten als zo'n ree voor je auto loopt.
    hij kan zijn eigen omgeving niet meer terug vinden.
    dit omdat er zo gebouwd wordt en het bos steeds meer verdwijndt.