Citybranding: de gruwelijke praktijk in Tilburg

Het ging zogenaamd alleen maar om een logo! Maar nu spreekt zelfs de officiële vakliteratuur van "citybranding", zo ontdekte Hein van der Schoot. En dat blijkt toch heel wat anders, en zeker de Tilburgse invulling van deze collectieve reclamepraktijk.

Het gaat bij citybranding om een van bovenaf opgelegd commercieel totaalpakket dat zo wordt ‘ingebrand’ dat de ‘gehersenspoelde’ bevolking het uiteindelijk beschouwt als iets van henzelf. En dat lukt alleen maar als je naar de bevolking die reclameopzet niet van te voren uitlegt en duidelijk maakt. Vandaar dat de ingehuurde en participerende media daarover zwijgen.
Maar had de gemeente toen niet juist moeten alarmeren en minstens raadsleden moeten informeren?

De gemeente doet gewoon helemaal mee. En uit de literatuur zou je kunnen concluderen dat we trots moeten zijn dat Tilburg als eerste stad in ons land met citybranding begon.
Maar naast die reclametaal lezen we ook dat andere gemeentes citybranding onverenigbaar vinden met democratie! Het meest interessant is echter dat gewoon openlijk overal beschreven staat wat citybranding inhoudt, wat daar de definitie van is. Het verklaart alles wat hier in deze rubriek steeds werd gesignaleerd en ter discussie gesteld.

Citybranding is het neerzetten van een nieuwe door de commercie bedachte "stadsidentiteit". Daar gaat het om: "de stad een identiteit geven", "een ziel geven aan de stad", "een nieuw hart" of in reclametermen zelfs "het ware hart". Je zult het meemaken dat iemand je komt vertellen: "ik zal jou eens een identiteit geven, een ziel, een hart". Dat is dan wel de meeste grove ontkenning van je bestaande identiteit. Zo ver gaan zelfs Jehova-getuigen niet in hun bekeringsdrang. Toch is het in Tilburg sinds de "missie Tilburg Moderne Industriestad" de dagelijkse realiteit: de bestaande identiteit ontkennen, afbreken en omlaag halen omwille van ‘Moderne Industriestad’ en vervolgens het identiteitspakket T. Concrete voorbeelden maken duidelijk hoe gruwelijk in Tilburg de praktijk is van citybranding. Een paar strategieën en wapenfeiten ter illustratie nog eens op een rijtje:

Van de hele naam ‘Tilburg’ betekenis en herkomst compleet verzwijgen en ontkennen.

De plekken van Tilburgs meest verstuurde ansichtkaarten onherkenbaar verwoesten.

De oude Frankische driehoeken qua karakter en identiteit onherkenbaar verminken.

Levende, groene herinneringen aan oude boerderijen, oude wegen, waterlopen, kloosters, café’s enzovoort in een T-nota expliciet noemen als elementen zonder cultuurhistorische waarde. Buitengewoon betekenisvolle groene monumenten van meer dan 150 jaar oud gewoon als volstrekt betekenisloos kappen (laat staan inventariseren), zoals de oude lindebomen van het vroegere café ‘Het Groenewoud’.

Het nog daadwerkelijk levende verleden van Tilburg systematisch buiten beschouwing laten en zelfs bewust wissen in gemeentelijke geschiedschrijving.

Een oude ontginning als de Hoge Witsie gewoon van de kaart vegen, begeleid met motto’s als ‘Tilburg staat weer op de kaart’.

Oude, historische namen als Reeshofweg en Lijnsheike gewoon afschaffen.

Een opgegraven oude waterput op de Heuvel vervangen door een stalen ring, opgegraven fundamenten van het Tilburgse kasteel door een paar strakke, nieuwe muurtjes.

Met de slogan ‘moderne industriestad’ en de reclameterm ‘modern’ heel het bestaande Tilburg ouderwets verklaren. 

Na het stadsnatuurboek met ondermeer afbeeldingen en beschrijvingen van typisch Tilburgse stadsplanten onmiddellijk de gifspuit tevoorschijn halen.

In dat boek beschreven karakteristieke groenstructuren demonstratief meteen naar de bliksem helpen, evenals de beschreven groene identiteit van diverse Tilburgse wijken.

In de voor Tilburgs ontstaansgeschiedenis nog zo typerende Bokhamer een moskee neerzetten en  later nog eens appartementen. En het begin van de oude ‘Groene Long’ markeren met een draaiend huis.

Het oude betekenisvolle boommiddelpunt van de Oude Warande in reclame en gemeentevoorlichting gewoon presenteren als plek van een gefingeerd "jachtpavilon".

Van de Springerontwerpen waar Tilburg zich qua karakter en identiteit zo door onderscheidde er niet één onaangetast laten; waar mogelijk zelfs alle struiken weghalen.

De hele uitdrukking "schôonste stad vant láánd" gewoon ontdoen van zijn groene historische achtergrond.

De hele betekenis van de Lindeboom volkomen uitwissen, volkomen ontkennen.

De Lindeboom kappen op het hoogtepunt van de campagne ‘Moderne Industriestad’ en straks stekken terugplanten als demonstratie van volstrekte onbenulligheid ten opzichte van het geplande hoogtepunt daarna van de T-campagne, de nieuwe stadsidentiteit T.

En zo nog diverse andere praktijken waarover in deze rubriek steeds verbazing klonk, maar die nu allemaal verklaarbaar blijken als onderdeel van een bijzondere buitendemocratische macht: citybranding!
En welke partijen staan daar nog achter, willen nog verder met die T? Die vraag klonk hier pas na zelfs stiekeme T reclame voor de nieuwe mall-identiteit. Maar ja, onderdeel van citybranding is ook het bewerken en onder druk zetten van raadsleden teneinde  klokkenluiders wat betreft de Tilburgse T-praktijken toch vooral te negeren. Dus maakt men zich in de Tilburgse kabouterpolitiek liever druk over het vijftien minuten eerder of later luiden van een kerkklokje?