Enkele dagen geleden had ik de eer de eerste Tilburgse buurtmoestuin te mogen openen. Buurtmoestuin De Spil achter het gelijknamige wijkgebouw aan de Heikestraat 54 in Broekhoven is de kroon op het initiatief dat ik namens de PvdA in 2009 heb ingediend. Buurtmoestuinen dragen bij aan sociale cohesie en aan gezondheid en zijn goed voor portemonnee en milieu. De biodiversiteit wordt er door bevorderd en kinderen leren weer hoe producten groeien. De na-oorlogse welvaart heeft met name stadsmensen steeds verder op achterstand gezet van de mogelijkheden het eigen voedsel te verbouwen.Zelf ben ik opgegroeid op een boerderij. De ” koelof” of de ” gaard” was dagelijks werk. Op warme zomerdagen zaten we met alle kinderen rond de tafel bergen boontjes schoon te maken, erwtjes te doppen, worteltjes en rabarber. Als de ogen begonnen te tranen bij de zilveruitjes en we tenslotte snikkend onze wintervoorraad in de kelder zetten was er een tearjerker aan verloren gegaan. Maar ons kostje was (niet) gekocht.
Mijn boodschap op 30 maart aan de startende moestuiniers in Broekhoven:
‘Om te beginnen wil ik even een stap terug doen in de tijd. In de crisistijd van WOII gaf in Amerika presidentsvrouw Eleanor Roosevelt het voorbeeld door een groot deel van de gazons van het Witte Huis te laten omploegen om er een moestuin aan te leggen.
Dat voorbeeld viel letterlijk in goede aarde en aan het eind van de oorlog waren er in Amerika 20 miljoen moestuinen die samen voor 40% van de productie van levensmiddelen zorgden. Als je naar de gemiddelde omvang van de huidige Amerikaan kijkt is daar met de groei van de welvaart helaas weinig meer van overgebleven. Ik kom daar later op terug.
Jullie weten beter dan de gemiddelde Amerikaan want jullie hoef ik niet te vertellen dat het veel gezonder is om te eten van wat je zelf teelt. Jwe weet wat je eet, zonder chemcialien of andere kunstmatige toevoegingen.
Dat andere voordeel van een buurtmoestuin hoef ik jullie ook niet te vertellen. Dat voordeel dat je elkaar beter leert kennen in de buurt door samen te gaan tuinieren. Die ervaring hebben jullie al gehad bij het gereed maken van dit terrein. En het kan alleen nog maar leuker worden als de groenten straks gaan opkomen en je die samen kunt gaan oogsten. En je elkaars recepten gaat uitwisselen, samen eten misschien wel.
En of die spierpijn na een dag spitten zo leuk was weet ik niet. Maar dat die beweging gezond is geweest en je een uurtje sportschool hebt kunnen overslaan is natuurlijk wel duidelijk.
En jullie weten ook dat je voor wat je dichtbij uit de eigen tuin haalt geen auto nodig hebt en dat je dat lekker te voet of met de fiets kunt halen en dat dit minder autokilometers een zegen zijn voor het milieu.
En zeker ook niet onbelangrijk in de huidige crisistijd: jullie voelen op je klompen aan dat je geld bespaart als je je eigen groenten teelt want dat je minder naar de supermarkt hoeft en dat je kunt ruilen met elkaar als je teveel van het een of het ander hebt.
En jullie leren je kinderen dat worteltjes niet bij AH in het schap groeien maar hier in Broekhoven en ook weten jullie dat je met deze moestuin de soortenrijkdom van planten in de stad bevordert en dat dit van groot belang is voor de ontwikkeling van stadsnatuur.
Maar wat jullie waarschijnlijk nog niet wisten is dat jullie in bijzonder goed gezelschap zijn. Want oude tijden herleven en in navolging van Elenaor Roosevelt heeft de huidige Amerikaanse presidentsvrouw Michelle Obama opnieuw de werkhandschoen opgepakt.
Een van de eerste dingen die zij deed toen zij in 2009 als presidentsvrouw in het Witte Huis trok was samen met 20 kinderen van een basisschool een moestuin aanleggen van 100 vierkante meter in de tuinen van het Witte Huis.
Zij wil dat haar gezin, haar medewerkers en de mensen die op bezoek komen in het Witte Huis en er dineren verse groenten en fruit krijgen voorgeschoteld. Ze zegt dat ze het merkt bij haar eigen kinderen dat ze meer groente eten als het ook lekker smaakt.
Ik las dat Michelle Obama bezig is met een boek met lekkere recepten uit de moestuin van het Witte Huis dat volgend voorjaar in de winkel moet liggen. Ik kijk daar naar uit. Maar meer nog kijk ik uit naar het kookboek vanbuurtmoestuin De Spil uit Broekhoven in Tilburg. Want met de energie die jullie nu aan de dag leggen gaat ook dát er komen, dat weet ik zeker.Mocht het zover komen wil ik jullie daar graag mee helpen.
Want jullie zijn de Tilburgse Eleanors en de Michelles die met deze tuin een voorbeeld geven en ik wil jullie daar van harte mee feliciteren. Ik hoop van harte dat dit initiatief in alle wijken en buurten in Tilburg navolging krijgt.
Als symbool voor vermeerdering heb ik daarom deze pootaardappelen meegebracht. Bij de oogst de kleintjes bewaren, opnieuw poten en dan heb je er volgend jaar weer.
‘Snoeien om te Groeien’ hoorde ik laatst iemand uit Den Haag zeggen. Ik maak er liever ‘Groeien door te Bloeien’ van. En wens jullie als eerste buurtmoestuinders groeizaam weer en een vruchtbaar bloeiseizoen met een rijke oogst.’
Voor Tilburgers die ook graag een buurtmoestuin willen opzetten is een Draaiboek Buurtmoestuinen beschikbaar gemaakt in opdracht van de de Brabantse Milieufederatie. Hierin staan de stappen beschreven die bewoners moeten ondernemen om een buurtmoestuin op te zetten en draaiende te houden.Binnenkort te downladen via website gemeente Tilburg en Brabantse Milieufederatie en nu al via:
http://www.genoeg.nl/attachments/450_Draaiboek%20Buurtmoestuinen.pdf
.
Reacties
10 reacties op “Groeien door te Bloeien”
Linde Braber heeft met kinderen uit de Kruidenbuurt al jaren een buurtmoestuin. De groente verkoopt ze met een ezeltje huis aan huis. Zo nieuw is het dus allemaal niet.
Klopt dat Linde zich al geruime tijd al pionierend inzet om kindermoestuinen van de grond te krijgen. Zij en diverse anderen hebben dan ook ook van meet af aan geweldig geholpen om dit initiatief voor buurtmoestuinen (echt iets anders dan een kindermoestuin overigens) van de grond te tillen. Er was echter tot het moment dat we dit initiatiefvoorstel indienden nog geen gemeentelijk beleid in deze. Dat is er nu wel. En ofschoon er altijd weer haken en ogen zijn kan ieder die zich meldt nu op assistentie rekenen om waar mogelijk een buurtmoestuin in de eigen wijk te realiseren.En dat is nieuw in Tilburg.
Mijn buren en ik hadden achter het huis ook een 'hof'. Vroeger overal in Tilburg en omstreken.
Inderdaad, zo ging dat vroeger: de fadrikaanten gaven de arbeiders een klein huisje met een diepe tuin waarin ze hun groenten konden telen. Scheelde hen nogal in het loonzakje. Is allemaal verdwenen met Vinexwijken en hoogbouw in het gemeentelijk groen(Stokhasselt/groene wijk)
Wat gemeentelijk groen? Dat zouden bewoners ook prima zelf kunnen exploiteren door er gezamenlijk moestuinen aan te leggen. Scheelt in crisistijd in portemonee Tilburgers, mensen zonder werk voldoende tijd, gratis lichaamsbeweging, natuureducatie enz.En bovendien besparing in kosten van gemeentelijk groenonderhoud.
En dan straks ruzie zoeken over de beloning/verdeling van de oogst, mest, zaad enzovoorts
Arjen, het is veel eenvoudiger dan je denkt. Een perceel wordt in goed overleg verdeeld in een aantal delen en ieder teelt er op naar eigen hartlust en plezier en voor eigen kosten aan zaaigoed, pootgoed enz. Je ruilt en deelt wat je over hebt. Dat gaat overal goed waar mensen samen willen werken en de kunst van het samenleven verstaan.
Je ziet enge ruzieberen op de weg ( of in de tuin) die er niet zijn
enne… je zegt:'Mijn buren en ik hadden achter het huis ook een ‘hof’. Vroeger overal in Tilburg en omstreken'
Dwz dat moestuinen min of meer bij het cultureel erfgoed van Tilburg horen. Ik weet dat jij dat Tilburgse cultureel erfgoed een warm hart toedraagt dus dan zou je toch wat blijer mogen zijn met het initiatief.
Okay Tine, ik sta hier wel sympathiek tegenover, maar twijfel ietwat aan de resultaten. We wachten af.
Maar eigenlijk moet je mijn eerste reactie in het licht zien van wat op op een andere site post en daarin schaar je dit idee in één zin met 'prijswinnende voorstellen van jou als groene daken, moestuinen en zovoorts. Daar reageer ik dan op. Groene daken zijn ook niet nieuw en waren in het Rotterdam van Pim Fortuyn en zijn leefbaarrotterdam OOK AL LANG BELEID.
Jullie beweringen kloppen -voor een groot gedeelte- wel! Maar in de warme zomer van 1976 hadden we zo enorm veel sla en boontjes dat we de hele buurt mee lieten profiteren.
Aangezien we ook beide nog een 40uurs baan hadden vond ik het allemaal niet zo romantisch, vooral niet toen de hond zich verveelde en zo nodig alles om ging ploegen tijdens onze afwezigheid! Nadat we dat huurhuis moesten verlaten kochten we een premie A woning waarmee ik de koning te rijk was! De plaats lieten we voor het grootste gedeelte betegelen,(!) met een bloembak en voor het kind een zandbak. Daar mocht hij op kleuterleeftijd aardbeien, tomaatjes, radijsjes en aardappeltjes in laten groeien. Eerlijk is eerlijk, onze kinderen hebben altijd een hekel aan groenten gehad, hoe mooi ze het planten, telen en plukken ook vonden! En nu hebben we een balkon! God zij dank, niet zoveel meer bukken en bij moeten houden.
Sinds vorige week ligt er mooi groen gras: NEP!
Marg Vlemmix hoort duidelijk niet tot de gewaardeerde doelgroep. Ik hoop dat ie gelukkig is op het neppe grasbalkon.( maar dan ook niet stiekum plukken vd trostomaatjes vd buurvrouw straks)
Overigens: juist een buurtmoestuin kan ervoor zorgen dart je niet teveel van het een of het ander kweekt. Je kunt de zaak verdelen: jij de worteltjes en de aardappelen, een ander de boontjes en de sla enz. als je dat op een vriendschappelijke manier weet te delen heb je allemaal een gevarieerd aanbod aan groente.Het grote voordeel van een collectieve tuin is dat er een gedeelde en saamhorige verantwoordelijkekheid is. En dat is het verschil met een particuliere tuin waarin je niet alleen alles alleen moet zien te kweken maar ook nog eens zien op te eten.
@ Arjen Roos:
die oude koe van groene daken nog maar eens van stal gehaald:Dat was in Tilburg in elk geval géén beleid voordat ik het hier naar voren bracht. Dat heeft jouw Pimmetje (als het al zou horen tot een van zijn wapenfeiten) dan toch kennelijk niet genoeg over het voetlicht gebracht. In elk geval niet op de manier dat het jou of mij,laat staan de staatssecretaris die de prijs uitdeelde, is opgevallen.Ik heb het destijds op eigen kracht onderzocht, gelanceerd en tegen de zin van jouw LST in bepleit.Met succes zoals achteraf blijkt.
En om verder misverstanden te voorkomen en mogelijk ook ter geruststelling: ook buurtmoestuinen zijn beslist niet nieuw: ook die bestaan al in tal van grote gemeentes met redelijk tot veel succes (Dordrecht, Rotterdam. Amsterdam. Maar iemand moet het wagen de kat de bel aan te binden en er in Tilburg een pleidooi voor te willen houden, zorgen dat het voor mekaar komt.Het zou je als sociaal voelend mens zoals ik je ken sieren om een voorstel wat je zelf 'sympathiek' noemt ook op een positieve manier te benaderen en verder uit te dragen.