In de economie zijn prijzen uitdrukkingen van relatie
Voorafgaand aan de Opening van het Academisch Jaar van de Universiteit van Tilburg (UvT) op 3 september jl., waar minister-president Jan Peter Balkenende de openingsrede hield, vond in Tilburg een symposium plaats over ‘waarden in de economie’. Een forum met o.a. Herman Wijffels sprak er over de verhouding van economie en ethiek. Aan het eind van het symposium overhandigde journalist Tjerk de Reus zijn boek De Balans van Bovenberg. Economie en geloof in crisistijd aan premier Balkenende.
In zijn jongste encycliek Caritas in veritate pleit paus Benedictus XVI ervoor dat de economie de ethiek nodig heeft om goed te functioneren. Dat verbaast allerminst gezien de traditie van de katholieke sociale leer van de Kerk. Op het eerste gezicht opmerkelijker is het recent op gang gekomen debat over waarden in de economie onder wetenschappers. Maar ook dit hoeft bij nader inzien niet te verbazen gezien de traditie van de Tilburgse universiteit: In 1927 was het de priester-econoom Martinus Cobbenhagen die een belangrijke bijdrage leverde aan de oprichting van de toenmalige Rooms-katholieke Handelshogeschool. Als econoom streefde hij naar een economieopleiding die zich niet alleen richtte op de theorie, maar ook op de praktijk. En goede economie moest volgens hem altijd verbonden zijn met ethiek.
Economie en geloof
Tijdens het symposium stond de vraag centraal hoe economen meer plaats kunnen inruimen voor maatschappelijke waarden en perspectieven. De directe aanleiding van het symposium, georganiseerd door het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing van de UvT , was de presentatie van het boek De balans van Bovenberg. Economie en geloof in crisistijd. In dit boek gaat econoom Bovenberg op zoek naar de relatie tussen economie, cultuur en christelijk geloof. Hij pleit er als econoom voor dat wij ons opnieuw bezinnen wat het betekent door God begenadigd te zijn. Bovenberg benadrukt dat de mens een beperkt wezen is en dat economen met dat gegeven iets moeten: "Omdat de mens bijziend is, heeft hij levensbeschouwelijke informatie nodig". Sterker dan ooit heeft de kredietcrisis bij hem de vraag doen rijzen of de economie niet veel meer waardengeladen zou moeten zijn. Met de crisis is de economische wetenschap onder vuur komen te liggen. Maar wat betekent het dat waarden, normen en religie daadwerkelijk een rol spelen in het vakwetenschappelijk discours? De bijdragen tijdens het symposium lieten zien dat het leidt tot een nieuwe blik op het economische veld.
(wordt vervolgd)
Drs. Annemarie Hinten-Nooijen, Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing
Dit artikel is geschreven voor rkkerk.nl