Nicotarium

Zo af en toe leer je weer een nieuw woord. Afgelopen week was in een ziekenhuis waar een deel van de ontvangsthal uit glas bestond. Via een glazen deur kon je naar binnen. Op het bordje stond: ‘Nicotarium’.

Er was weinig fantasie voor nodig om te zien waarom het ging: binnen waren de nicotinedampen zo zichtbaar aanwezig dat het rendement van iedere sigaret die opgestoken werd minstens verdriedubbeld werd. Een goede ontwikkeling dat nicotarium?

Eerlijk gezegd moest ik even slikken. Ik kende al het aquarium voor vissen, het terrarium voor reptielen en amfibieën, en nu dan het nicotarium: een glazen bak waarin rokers verzameld kunnen worden. Ik dacht direct wat de volgende stap zou kunnen zijn: een alcoholarium voor mensen die van een glaasje houden? Of een obesitarium voor ‘gewichtige’ mensen?
Het woord ‘nicotarium’ bleek voor meer bezoekers nieuw te zijn, zo merkte ik toen ik een praatje maakte. Veel enthousiasme kon het echter niet losmaken. Het leek te veel op ‘mortuarium’ volgens sommigen. Volgens andere was dat terecht, want van het een komt toch het ander?

Daarmee zitten we precies bij mijn probleem met het optrekken van glazen bakken voor rokers. Het moraliseert de gezonde leefstijl en roept reacties op van ‘eigen schuld, dikke bult’, en ‘daar kiezen mensen toch zelf voor?’ Wat kan een ethicus hier nou tegen hebben? Veel denk ik. Om te beginnen versimpelt dit soort denken de realiteit op een onverantwoorde wijze. Natuurlijk is het dikwijls niet prettig om in de rook van een ander te zitten. Maar voor veel mensen in het ziekenhuis die in spanning zitten, kan een sigaretje van groot belang zijn.
Bovendien ondermijnt het de solidariteit: ‘Waarom zou ik gaan betalen voor ziekten die een ander aan zichzelf te danken heeft?’ Daarbij is onze verontwaardiging op het terrein van gezondheid doorgaans nogal selectief. Rond het roken is de afgelopen jaren een negatieve sfeer komen te hangen en zijn allerlei dwangmaatregelen van kracht geworden.
Maar wat met al die mensen die veel te hard werken en onnodig de auto pakken? Als we toch glazen bakken gaan bouwen, weet ik er nog wel een paar…

Carlo Leget