Participatie als recht voor iedere Tilburger

Participatie is een recht voor iedere Tilburger, wat mij betreft. En natuurlijk horen daar ook plichten bij. Komende maandag start het debat over meedoen in Tilburg.  Centrale vraag: lukt het om de meest kwetsbare burgers mee te laten doen in onze stad? Grote zorgen maak ik mij om iedereen die niet mee kan komen, die onzeker is over zijn inkomen en de stapeling van alle bezuinigingen op individuele gezinssituaties. Gezien worden, meedoen is een basisbehoefte van ieder mens. 

Komende maandag start het debat over meedoen in Tilburg. Het college stelt dat een omslag in denken en doen noodzakelijk is. Het budget dat Tilburg nog wil investeren in participatie is vastgesteld door de coalitie. Gekozen is om het landelijk financieel kader nagenoeg 1 op 1 door te vertalen. Hoe zeer ik die keuze ook betreur, ik beschouw het als gegeven. Centrale vraag nu is: lukt het om, met een (te) beperkt budget, de meest kwetsbare burgers op de arbeidsmarkt mee te laten doen in onze stad?

De nota “ombuigingen participatiebudget”

Complimenten voor de nota “ombuigingen participatiebudget”, in heldere taal staat het probleem, de wet- en regelgeving en de oplossingsrichting. Het probleem: voor ongeveer 10.000 mensen met lichamelijke, psychische en/of sociale beperkingen werk zoeken bij werkgevers. De oplossingsrichting: breng werkgevers in stelling, stel mensen centraal en ga in de wijk aan de slag. Werken is meedoen, werken is ergens bijhoren en werken biedt eigenwaarde. Jan Hamming heeft inmiddels al 20 werkgevers die hiermee aan de slag willen. So far so good!

Participatie is meedoen en een  recht

Participatie is een recht voor iedere Tilburger, wat mij betreft. En natuurlijk horen daar ook plichten bij. Participatie, meedoen is meer dan alleen betaald werk. Juist met de nieuwe koers binnen de WMO, het terugdraaien van subsidies, is het van belang dat iedere Tilburger een bijdrage levert aan de samenleving. Dat hoeft niet alleen via betaald werk, dat kan ook via vrijwilligerswerk of mantelzorg. Daar is binnen de nota weinig aandacht voor. In mijn visie moeten we ook investeren in de mensen die geen uitkering hebben. Bijvoorbeeld vrouwen die nu thuis actief zijn, maar een grotere bijdrage kunnen leveren op de arbeidsmarkt of in het vrijwilligerswerk. Maar ook bijvoorbeeld vluchtelingen en nieuwkomers kunnen en willen hun bijdrage leveren, misschien niet via betaald werk, maar wel door mee te doen in onze stad. Juist daar liggen kansen om als stad samen leven en meedoen te versterken. Aan de andere kant geldt ook: laat mensen met rust die op de voor hun maximale participatie zitten. Rust en zekerheid biedt mensen de mogelijkheid om op de been te blijven. Het besluit omtrent de 424 ID-ers in onze stad is hiervan een schrijnend voorbeeld. De onzekerheid waarin velen nu zitten en het doorbreken van hun levensritme zorgt voor teleurstelling, ziekte en wantrouwen richting overheid en samenleving.

Papier is geduldig, de praktijk niet

In nota’s lijkt het of we eenvoudig met een omslag in denken en doen, een andere koers  varen. Goedkoper voor de gemeente, beter voor de mensen en kansen voor ondernemers en onderwijs. Papier is geduldig, de praktijk is veel weerbarstiger. En ik weet dat we dat niet regelen in een politiek debat of met aanpassing van de nota. Toch zal ik maandag aandacht vragen voor een aantal punten ter verbetering:

1. Past een gemeentelijke werkbedrijf als monopolist met bijna 80% van de re-integratietrajecten wel in de visie om mensen centraal te stellen?
2. De economische ontwikkelingen zijn veel minder optimistisch dan beschreven, met name voor MKB-bedrijven liggen hierdoor veel minder kansen. Bestaat er niet de kans dat we meer werkelozen krijgen? En hoe pakken we dat dan aan?
3. De arbeidsmarkt gaat verder dan gemeentegrenzen, regionale samenwerking moet nadrukkelijker worden uitgewerkt. Er liggen wellicht ook kansen bij arbeidsmarktfondsen van werkgevers, onderzoek dit.
4. Alles staat en valt bij de mens centraal stellen bij de start van een traject, dit is essentieel zowel voor de toekomstige werknemers als werkgevers. Hebben we hier wel de goede instrumenten voor?
5. Hoe realiseren we dat zowel de cultuur, structuur als taal tussen gemeente en ondernemers wordt overbrugd? Zijn we daar niet veel te optimistisch over? Welke boegbeelden betrekken we daarbij?
6. Sociale economie en wijkeconomie dienen te worden versterkt. Maak concreet wat we gaan doen.
7. Denk niet alleen in hokjes en wetgeving. Ga daadwerkelijk uit van de mens en zijn (on)mogelijkheden. Richt hier de begeleiding op in. Niet alleen bij klanten, maar ook bij ondernemers. Trap niet in de valkuil om alles al vast te leggen en uit te werken, stel de mens daadwerkelijk centraal.

Maximaal haalbaar?

Weer terug bij de centrale vraag: lukt het om de meest kwetsbare burgers mee te laten doen in onze stad? Helaas, dat lukt ook niet met dit nieuwe beleid. Binnen de huidige coalitie lijkt deze nota het maximaal haalbare. Met meer budget hadden we meer keuzes en mogelijkheden, maar ik had al gezegd, dat ik dat maar als pijnlijk gegeven beschouw.